De verlammende wet van Owen

Over sommige onderwerpen moet je blijven schrijven, schreef Maarten van de Beek in een vorige redactioneel. Zoals over armoede. Nu valt daar ook veel over te schrijven, want er gebeurt veel. Dat wil zeggen, er zijn erg veel beleidsstukken, projecten en heel veel onderzoeken. Daardoor weten we ontzettend veel: ondanks het einde van de crisis neemt de langdurige armoede toe, een op de twaalf huishoudens heeft een laag inkomen en een uitkering is niet genoeg om ‘normaal’ van te leven. We weten ook dat mensen tussen de vijftig en de AOW-leeftijd vaker arm zijn, geen perspectief op werk hebben en/of arbeidsgehandicapt, ‘op’ zijn en enkel wachten op de bevrijding van de AOW. We weten ook dat twintig procent van de huishoudens problematische schulden heeft, maar doorgaans geen hulp zoekt ondanks alle hulpverlening. Verder weten we dat het hele toeslagen, subsidie- en aanvullende regelingenstelsel juist voor de mensen die het behoeven ontoegankelijk is. We weten ook dat mensen in armoede in de stress zitten, steeds minder goed zijn in het volgen van de logica van de ‘systeemwereld’, die het allemaal ook nog eens erger maakt. We weten ook dat werken in veel gevallen niet loont en dat uitkeringsinstanties eigenlijk liever willen dat je helemaal in de uitkering zit dan half met een nulurencontract of een parttime baan, omdat ‘ons systeem dat niet aan kan’ en dat dat weer extra administratie (en kosten) met zich mee brengt.

Mackenzie Owen heeft het over irrationeel informatiegedrag: het creëren van informatie is iedere relatie met het eigenlijke doel gaan missen. Burgers zowel als ambtenaren, hulp- en zorgverleners en leraren worden gemangeld. Met al die informatie en kennis als resultaat. Maar ook nog steeds armoede, schulden, werkloosheid en een onderklasse. En een dysfunctioneel stelsel dat niet bij machte lijkt te doen waarvoor het is opgetuigd: hulp bieden aan hen die het behoeven.