Geen woorden maar daden

Door: Jan van Leijenhorst, voorzitter Landelijke Armoedecoalitie

Al lange tijd vragen organisaties die zich bezighouden met armoede en schulden, aandacht voor de groeiende groep mensen die zware problemen hebben op het gebied van bestaanszekerheid. Daaruit is ook het initiatief voortgekomen om via de Landelijke Armoedecoalitie[1] regelmatig samen op te trekken en zo de politieke aandacht te richten op de kern van die problematiek. We maken vaak gebruik van portretten van mensen als illustratie voor die problematiek:

Frouke – moeder van twee kinderen - werkt 24 uur per week in de zorg. Ze verdient niet veel, maar net te veel om voor de energietoeslag in aanmerking te komen. Hierdoor zit ze in haar slecht geïsoleerde huurwoning in de kou. Ze worstelt elke dag met de vraag: ‘hoe kan ik voldoende avondeten op tafel zetten? Welke rekening ga ik betalen?’

Bas heeft een chronische ziekte en komt met zijn elektronische hulpmiddelen boven het energieplafond uit en kan alleen dankzij giften rondkomen.

Tamara probeert zich staande te houden in haar dorp op het Groningse platteland en wijst op de veel schralere regelingen en voorzieningen in veel dorpen. In haar dorp bestaat geen participatiepas en is geen stichting Leergeld, maar de kosten om te leven zijn even duur. Om over de kosten van het openbaar vervoer maar niet te spreken.

Wij zijn erover verheugd dat de aandacht voor armoede maatschappelijk en politiek is toegenomen. In bijna alle politieke partijprogramma’s is van links tot rechts de bestaanszekerheid als prominent punt opgenomen. Maar nu komt het aan op daden. De voorgestelde 2 miljard euro extra voor huishoudens met een laag inkomen én de extra ophoging van de Tweede Kamer bij de begroting, juichen wij toe als eerste stap. Die is namelijk hard nodig. Het is echter niet voldoende. De Commissie Sociaal Minimum berekende dat jaarlijks 6,7 miljard euro noodzakelijk is om de financiële bestaanszekerheid van huishoudens te garanderen.

Het is natuurlijk heel erg goed dat er brede politieke aandacht is. Dat moedigen wij alleen maar aan. De vraag is echter natuurlijk waar het toe leidt. We zien dat de VVD bijvoorbeeld voorstelt de benzineaccijnsverhoging uit te stellen “omdat dat ten goede zou komen aan de groep mensen die daardoor getroffen kunnen worden”. Klaarblijkelijk is het de VVD niet helemaal duidelijk welke groep te kampen heeft met problemen rondom bestaanszekerheid. Kortom, er wordt natuurlijk ook weer veel politiek bedreven rond dit thema. Het cynisme wat daarvan het gevolg kan zijn, kunnen we beter parkeren en hopen dat er kamerbreed fundamentele stappen worden gezet.

Voor de Armoedecoalitie staat de politiek voor de volgende uitdagingen:

De door de Commissie Sociaal Minimum voorgestelde verhoging van het wettelijk minimumloon en de uitkering over te nemen, en hiervoor binnen de begroting ruimte te maken. Zo kunnen mensen daadwerkelijk rondkomen, de inflatie het hoofd bieden en de energierekening betalen;

Rekening houden met de stapeling van zorgkosten en extra energie-uitgaven voor mensen met een chronische ziekte en beperking;

Zorgen voor een voorspelbaar en toegankelijk stelsel van regelingen en toeslagen dat uitvoerbaar en houdbaar is, zoals de Commissie Sociaal Minimum adviseert.

Zorgen dat de hulpverlening toereikend is, zodat iedereen die zich meldt met een hulpvraag daadwerkelijk geholpen kan worden. Investeer daarom in sociaal werkers, schuldhulpverleners en in versterking van vrijwillige dienstverleners;

Toewerken naar een systeem waarin kleine schulden klein blijven en overheidsschulden via één Rijksincasso worden geïnd;

Investeren in het betrekken van mensen met langdurige eigen ervaring in armoede en schulden bij het bedenken en uitvoeren van beleid.

Zorgen voor voldoende financiering voor de sociale werkvoorziening zodat de werkgelegenheid voor mensen met een beperking die intensieve ondersteuning nodig hebben niet wegvalt;

Wij realiseren ons dat er veel wordt gevraagd. De keuzes die nu gemaakt moeten worden vormen een antwoord op de vraag of Nederland, wat een rijk land is, zorgt voor zijn inwoners zodat deze een menswaardig bestaan kunnen opbouwen. Een grote groep mensen, we spreken over een miljoen personen, lukt dit op dit moment niet. Daarom: de aandacht is mooi maar de daad moet ook eens bij het woord gevoegd worden. Vanuit de Armoedecoalitie zullen wij de ontwikkelingen scherp blijven volgen! Geen woorden maar daden.

---

[1]             De Landelijke Armoedecoalitie is een netwerk van landelijke partijen die armoede en schulden aanpakken. Aangesloten zijn: Aedes, ATD Vierde Wereld, Alliantie Vrijwillige Schuldhulpverlening, Burgerkracht De Pijler, CNV, FNV, Gemeente Utrecht, Horus, Ieder(in), Landelijke Cliëntenraad, Sociaal Werk Nederland, Sociale Alliantie, SUNN, Valente, Woonbond, Armoedecoalitie Utrecht. De kenniscentra Movisie, Nibud en NVVK ondersteunen de coalitie.