Worden de rijken rijker en de armen armer?

Onlangs was The Big Short weer eens op televisie. De film over de weg naar de financiële crisis van 2008 schetst een ontluisterend beeld van de financiële sector in de VS en het rotsvaste vertrouwen dat het nooit fout zou kunnen gaan met het stijgen van de huizenprijzen en de groeiende rendementen op kapitaal. Uiteindelijk leidde de crisis in de financiële sector tot een wereldwijde economische crisis en daarmee gepaard gaande massawerkloosheid.

Het terugzien van The Big Short en alle herinneringen aan de economische crisis die daarop volgden, riepen de vraag op welke parallellen we kunnen trekken tussen toen en nu. In hoeverre mogen we verwachten dat 'we' geleerd hebben van de lessen uit de vorige crisis, die zich nog zo kortgeleden voltrok. Die vraag dringt zich des te meer op omdat in Nederland, net als in Duitsland, nog dezelfde regeringsleider aan het roer staat als destijds. Er zou sprake moeten zijn van enig geheugen. Omdat groeiende werkloosheid en daarmee inkomensdalingen bij huishoudens zich nu al aankondigen, is de vraag of de 'vette' jaren niet alleen gebruikt zijn om geld opzij te leggen voor slechte tijden, maar ook of die tijd is gebruikt om systeemfouten aan te pakken.

Ik wil hier met name kijken naar de mate waarin het systeem verbeterd is in het bieden van een minimaal noodzakelijke bestaans- en inkomenszekerheid. En of daar waar dat niet of te laat gebeurt het systeem voldoende is voorbereid op het voorkomen en helpen oplossen van grote schulden bij huishoudens. Ik beperk me hier even tot mensen in loondienst en zzp'ers. Vragen over bestaanszekerheid en ondersteunen van het mkb¹ zijn niet minder relevant, maar ik heb hier niet de ruimte om ook op die groepen in te gaan. Wellicht een volgende keer.