Onmacht, echte fraude of combinaties daarvan: het zijn situaties waarin mensen vaak met hun woonadres rommelen. Adrescontrole biedt kansen voor het vroeg signaleren van maatschappelijke problemen. Om zorg te bieden, fraude aan te pakken of allebei. Dit artikel behandelt de nieuwe samenwerking tussen het sociaal domein en de afdeling burgerzaken van gemeenten.
Een juist adres in de Basisregistratie Personen (BRP) is belangrijk: voor mensen zelf én voor de overheid. Want alle overheidsinstanties gebruiken de BRP, bijvoorbeeld om de toekenning van uitkeringen en toeslagen te bepalen. Tegelijk is het adres het meest veranderlijke én fraudegevoelige gegeven in de BRP.
Het CBS onderzocht in 2016 de kwaliteit van adressen in de BRP: de basis waarmee alle overheden moeten werken. Daaruit bleek dat op minstens 400.000 adressen de registratie niet klopt met de feitelijke bewoning. Soms per ongeluk, soms bewust. Het kan een financieel motief hebben: uitkeringen, toeslagen, boetes ontwijken of schuldeisers ontlopen. Maar ook vanwege onmacht: omdat mensen té veel zorgen hebben en eigenlijk maatschappelijk werk of andere hulp nodig hebben. Een fout woonadres in de BRP onthult vaak andere problemen. Spookjongeren met schulden, maar zonder formeel adres – om de deurwaarder te ontwijken. Een jong stel dat alleen ‘op papier’ uit elkaar gaat, kort na hun eerste baby – om een belastingtoeslag of uitkering te krijgen. Adrescontrole bleek niet alleen nuttig vanwege fraude (daarmee is LAA gestart), maar ook voor hulp en dienstverlening.
