Door: Jeroen Louws, wethouder gemeente Middelburg
Middelburg is een stad van vrijheden en mensenrechten. De gemeente probeert de internationale normen uit de mensenrechtenverdragen zo goed mogelijk toe te passen bij het omgaan met maatschappelijke kwesties zoals armoede, participatie van mensen met een beperking, huiselijk geweld en discriminatie. Zo proberen we een inclusieve gemeenschap te zijn waarin mensen elkaar respecteren en dus een gemeenschap waarin mensen in harmonie kunnen leven.
Maar ook in een stad waar elk jaar een mensenrechtenactivist onderdak krijgt vanuit het project Shelter City én een thema als het slavernijverleden niet tot grote polarisatie leidt maar bijna eensgezind tot excuses, is het hard werken onder het huidige politieke gesternte. Een locatiezoektocht naar een nieuw AZC is door de landelijk verklaarde ‘asielcrisis’ ingewikkelder dan nodig; racistische of antisemitische incidenten in het land zorgen ook hier voor onrust onder onze islamitische en Joodse gemeenschap. In een gemeente met de nieuwe tekst van artikel 1 van de grondwet aan de muur van de raadzaal is ‘vrijheid’ een werkwoord geworden. Een werkwoord als er hakenkruizen worden getekend op de lokale synagoge, een werkwoord als er regenboogbankjes worden beklad.
In Middelburg gaan we die ‘strijd’ overigens met overtuiging aan. Wij willen dat iederéén zich thuis voelt en blijft voelen binnen in onze gemeente. Ongeacht geloof, levensovertuiging, politieke gezindheid, seksuele geaardheid, kleur, handicap of sekse. Samen optrekkend met kerken, organisaties en bewonersgroepen, geven we dus invulling aan ‘de dialoog’ waar nu overal toe wordt opgeroepen. Als bestuur proberen we zo ook in moeilijke tijden in contact te blijven met àl onze inwoners. Door niet meteen selectief verontwaardiging uit te spreken of partij te kiezen, maar door problemen vanuit alle perspectieven te benaderen. Daarom hesen wij eind vorig jaar de wereldvredevlag.
Die houding trekken we al jarenlang door in veel van wat we doen. In het participatieverklaringstraject laten we onze ‘nieuwe’ Middelburgers kennis maken met de rechten, plichten en kernwaarden van de Nederlandse samenleving door een bezoek aan ons Etty Hillesumhuis. Dit geboortehuis van de beroemde Joodse schrijfster is een prominente organisatie die we inzetten om onze inwoners elkaar beter te leren kennen en begrijpen. De tekst op haar Middelburgse geboortehuis aan het Molenwater schetst perfect waar iedere wereldburger op dit moment behoefte aan heeft: ‘Op iedere plek van deze aarde is men ’thuis’, wanneer men alles in zich draagt’. Het bezoek levert niet uitgezonderd indrukwekkende reacties op én verbazing dat de schrijfster in de moeilijke omstandigheden van de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog altijd begrip voor anderen bleef houden. Basis- en middelbare scholen bieden we voor hun scholieren de mogelijkheid tot een vergelijkbaar bezoek. In onrustige tijden wordt er gretig gebruik gemaakt van de daarvoor verstrekte vrijkaarten.
De waarden die we nastreven houden we ook fier overeind bij het opvangen van vluchtelingen binnen onze gemeentegrenzen, ongeacht wat er in Den Haag gebeurt. Al voor en zonder de spreidingswet deden we wat we konden en ook in de afspraken van de regiodeal staan we voor onze waarden en garant voor opvang de komende decennia. We zijn er trots op dat we samen met de Zeeuwse gemeenten in staat zijn ‘ons’ deel van die opgaven te realiseren. De opstelling van het kabinet en de donkere wolken boven de spreidingswet baren alleen wel grote zorgen. In gesprek met de stad én het COA over een nieuwe AZC-locatie kunnen we allerlei onzekerheden bij het COA goed missen.
De dreigende versobering is helemaal een doorn in het oog. In de huidige Middelburgse opvang is bijvoorbeeld met de ‘Meedoenbalie’ een vorm gevonden waarmee nieuwkomers met vrijwilligerswerk kunnen participeren en zo snel mogelijk integreren in de Middelburgse samenleving. Voor de nieuwkomers niet alleen een manier om iets terug te doen voor de gemeenschap, maar ook een kans om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen, de Nederlandse cultuur beter te begrijpen en hun netwerk in de samenleving uit te breiden.
Omdat wij vluchtelingen onderdeel van onze samenleving willen laten worden, roepen we het kabinet dan ook op alle mogelijke manieren op om betere keuzes te maken. Met maatregelen om verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd af te schaffen, Syrië veilig te verklaren en de duur van tijdelijke verblijfsvergunningen van 5 naar 3 jaar te verkorten, wordt het bijna onmogelijk voor nieuwkomers hun plek te vinden in de samenleving en een bijdrage daarin te leveren. Omdat een echt toekomstperspectief er pas komt als statushouders gaan deelnemen, willen en zullen wij de opvang niet onder de dreigende ondergrens laten zakken.
Middelburg vindt dat we zorg moeten dragen voor mensen die uit angst voor oorlog, geweld en onderdrukking hun land hebben moeten ontvluchten. Dit zijn juist die mensen waar we een eed of gelofte hebben afgelegd aan de net genoemde grondwet. In Middelburg is iederéén gelijk.
