Door: Aart van der Gaag, namens de werkgeversorganisaties boegbeeld en inspirator van Banenafspraak
Ik vrees dat niemand behoefte heeft aan nog een politieke analyse na deze verkiezingen. Doch ‘Op naar de 125.000 banen’ had ook een verkiezingsthema: Kies de Banenafspraak.
Daarmee gingen we de Maand van de 1000 Voorbeelden van november in. Tijdens deze actie- en evenementenmaand werden ruim 62 evenementen georganiseerd, werden prijzen uitgereikt en werkgevers op andere manieren geïnformeerd en geïnspireerd. Kortom: alle ogen waren weer eens op de Banenafspraak gericht.
Zelf schreef ik verschillende columns, waaronder een reactie op het nieuwe wetsvoorstel rond de Banenafspraak en een serie van 12 columns uitmondend in een verkiezingsmanifest met 7 aanbevelingen voor de komende kabinetsperiode:
Ook mooi was dat zeven zittende en aanstaande Kamerleden columns schreven waarmee ook hun denken over de Banenafspraak onder de aandacht kwam. Snel samenvat staat er het volgende in de columns: niemand is tegen de Banenafspraak, eigenlijk is iedereen voor. Ook voor uitbreiding van de doelgroep. Bovendien leven er zorgen bij de meeste van hen over de prestaties van de overheid.
In de verkiezingscampagnes speelde de arbeidsmarkt nauwelijks een rol. Dat is zeer wonderlijk. Er zijn namelijk nu al tekorten en er is één ding zeker: door demografische ontwikkelingen worden die alleen maar erger. Waar het wel over ging was het sluiten van de grenzen voor arbeidsmigratie. Los van het feit dat dat niet kan zolang we in de EU zitten, staat het vooral haaks op wat er nodig is.
De arbeidsmarkt hoort altijd een verkiezingsthema te zijn: iedereen heeft er mee te maken en iedereen merkt de gevolgen van factoren die de arbeidsmarkt beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan AI, robotisering of verouderde opleidingen. De ontwikkelingen volgen elkaar in razend tempo op en wet- en regelgeving horen dat snel op te volgen.
Sociale wetgeving hoort zich aan te passen met bijvoorbeeld een leerbudget voor iedereen in de plaats van ontslagvergoedingen.
De overheid gaat niet over werving en selectie maar er zijn gelukkig allerlei veranderingen waarneembaar. Zo komt open hiring steeds meer voor en wordt er anders gekeken naar sollicitanten. De focus ligt bijvoorbeeld veel meer op competenties en veranderingsgezindheid dan op aspecten van traditionele cv’s.
En dat is dan weer goed voor het miljoen mensen dat als onbenut arbeidspotentieel geldt. Daar moet je anders naar kijken, die kunnen ook een rol spelen bij het invullen van allerlei plekken op de arbeidsmarkt.
Dat kan je bewijzen met modellen en visies. Ik doe dat door om me heen te kijken. In de Maand van de 1000 Voorbeelden kom je nog eens ergens. Je ontmoet in persoon veel gemotiveerde werkgevers én supergemotiveerde mensen met een arbeidsbeperking. Dan besef je weer dat mensen met een arbeidsbeperking over het algemeen een enorme motivatie hebben, ze beter tegen tegenslagen kunnen dan mensen zonder een arbeidsbeperking en dat ze gewoon écht aan het werk willen. Ik vind dan wel dat ze beter beloond moeten worden, daarom ook de tweede aanbeveling in het bovenstaande lijstje.
Kortom: er is werk aan de winkel voor een nieuw kabinet, van welke samenstelling dan ook. En laten ze zich dan niet bezighouden met dat nieuwe wetsontwerp ‘Vereenvoudiging Banenafspraak’, want dat spant het paard achter de wagen.
Ik heb bezwaren tegen de timing van deze wet en tegen de inhoud. Er is niet geluisterd naar de mensen in de praktijk en de vernieuwde regelingen doen niets om de grootste bedreiging van de Banenafspraak aan te pakken. Want als het misgaat met de Banenafspraak is het niet doordat werkgevers niet willen, maar gewoon omdat de WSP’s de kandidaten niet meer kunnen vinden.
We moeten meer aandacht aan het beschikbare bestand besteden. De 100.000 banen waar het bedrijfsleven voor staat, zijn nog steeds on track. Aan de werkgevers ligt het niet, zo’n 36.000 bedrijven en instellingen doen mee. Dat is 200% van de oorspronkelijke doelgroep van de quotumwet (bedrijven boven de 25 fte, waarvan er ongeveer 18.000 in Nederland zijn). Met als motto ‘beter doen, minder regelgeving’ redden we het met de Banenafspraak wel de komende regeerperiode. Ook met de door ons nagestreefde uitbreiding naar 200.000 banen. Dat hebben we in de afgelopen 9 jaar bewezen.
