Echt een droom die ik al jaren heb waarbij de tijd mij elke keer inhaalt. Eindelijk was ik er op tijd bij en startte voor de zomer met de groep “Kanaleneiland leest”.
Om precies te zijn had ik de droom om in de week van Lezen en Schrijven extra aandacht te vragen voor het lezen. 8 september is de Wereldalfabetiseringsdag. Die dag is een goed moment om aandacht te vragen voor de aanpak van laaggeletterdheid.
Minibibliotheek
Zo gezegd, zo gedaan en in samenwerking met veel taalaanbieders in de wijk zijn wij dragers geworden van “Kanaleneiland leest”. Wij hebben veel mooie initiatieven waargemaakt, veel boeken verzameld en gedeeld. En wij hebben op vrijdag 28 januari de opening van het eerste bibliotheek-kastje gevierd. Hierna volgen er nog vier. Kanaleneiland leest is een mooie samenwerking tussen veel partners in de wijk zoals Bibliotheek Utrecht, Taal doet meer, Wijkcoöperatie/Krachtstation, DOCK Utrecht, NL educatie, Stichting lezen en schrijven, stichting Ascha, HU, en uiteraard Basmah Academy.
Ervaringsdeskundige laaggeletterdheid
Mijn persoonlijke verhaal! Ik ben Amina Berkane-Abakhou en mijn motivatie is de pijn die ik heb ervaren bij laaggeletterdheid. Een fase in mijn leven met belangrijke leermomenten, ervaringen en groei.
In 1988 ben ik verloofd met mijn buurjongen in Marokko. De afspraak was dat ik verder zou studeren na ons huwelijk, maar toen ik een jaar later in Nederland kwam, had ik een andere mening. Ik wilde liever schoonmaakwerk gaan doen en geld verdienen.
Mijn man weigerde het en ik weigerde te studeren en zo doende bleef ik van 1990 tot 1996 thuis. Mijn eerste pijnlijke moment heb ik ervaren op het moment dat de vliezen waren gebroken in een winkel, ja dat lees je heel goed. Ik was 17 jaar oud en toen drie maanden zwanger… een miskraam. Doordat ik de taal niet kon spreken heb ik zo naar huis moeten lopen en pas thuis mijn man kunnen bellen om hulp te vragen. Je had destijds geen mobiele telefoons.
Deze ervaring was heel erg heftig, maar toch niet heftig genoeg om de knop om te draaien en de Nederlandse taal gaan leren.
Op mijn 19de kreeg ik mijn oudste kind. Ik sprak nog steeds de taal niet en ik was continu afhankelijk van mijn man. Gek genoeg viel mij op dat mijn man heel erg goed was in samenvattingen maken. Bij de huisarts, ziekenhuis of ergens anders waar hij voor mij moest vertalen viel mij op dat hij van mijn lange verhaal maar een paar woorden vertelde.
Trots en liefde bestaat in alle talen
Ik kreeg mijn oudste en begon de confrontatie heftiger te ervaren. Bij het consultatiebureau, op straat, speeltuin en overal baalde ik er van dat ik geen contact kon maken met mensen. Ik kon destijds de Franse taal vloeiend spreken, maar daar had ik weinig aan.
Op mijn 23ste had ik drie kinderen waarvan de oudste naar de peuterspeelzaal ging. Ik begon toen serieus mijn best te doen om Nederlands te leren, omdat ik de groepsleidster graag wilde verstaan en zaken rond mijn dochter wilde bespreken. Laaggeletterd of niet, trots en liefde bestaat in alle talen.
Toen begon mijn strijd tegen laaggeletterdheid. Naast beginnen met werken, alsnog schoonmaakwerk, begon ik thuis ook de Nederlandse taal te leren.
Dagelijks keek ik samen met de kinderen naar Klokhuis, Sesamstraat. Elke woensdag las ik de krant, het Stadsblad, van A tot Z. Na een paar maanden belandde ik spontaan in de ouderenzorg en toen ging het snel. Als ervaringsdeskundige begrijp ik heel goed hoe lastig het kan zijn om de Nederlandse taal niet machtig te zijn en mee te moeten bewegen in een cultuur die je niet eigen is. Maar ook dat het waar is: “waar een wil is, is een weg”.
Scheuren, scheren en schuren
Ik ging dus werken en leren en zodoende leerde ik een vak, verdiende geld en leerde de taal. Ik heb met regelmaat schaamte gevoeld, maar ook trots. Schaamte als ik een grote fout maakte tijdens het spreken zoals bij een oudere man. De Nederlandse taal is ook heel ingewikkeld. Je hebt scheuren, scheren en schuren. Als je een oudere man vertelt dat je hem komt scheuren terwijl je scheren bedoelt, dan weet je dat je je later gaat schamen…
Ik vergeet nooit dat ik tijdens de verzorgende opleiding, toen we leerden over de meest voorkomende ziektes bij ouderen. Ik leerde toen over afasie… ik kreeg er kippenvel van toen ik aan mezelf moest denken. Ik voelde wat de cliënten voelden omdat ik ook heel vaak de woorden niet vond die ik wilde gebruiken om mijn verhaal te vertellen en mijn gevoel te uiten. Het verschil is dat ik geen hersenletsel heb, voor de rest heb ik ook een taalstoornis.
Volgens internet is: “Afasie een taalstoornis waarbij je taalvermogens aangetast zijn of verdwenen. De letterlijke betekenis van afasie is 'niet spreken'. … Afasie ontstaat door een hersenletsel, bijvoorbeeld bij een beroerte”.
Hbo-diploma
De tijd gaat voorbij, ik kreeg het een na het andere diploma en in 2010 mocht ik mijn hbo-diploma in ontvangst nemen na een pittige periode. Ik leerde het eerst met een paar woordenboeken aan tafel, tussen de vijf en acht woordenboeken, ligt eraan om welke stof het ging.
Gedurende de hele opleiding herhaalde de docente “je neemt te veel hooi op je vork”. In het begin zocht ik serieus naar hooi, spreekwoorden leer je ook niet vanzelf.
Tijdens mijn werk heb ik veel mensen ontmoet die trots op me waren, me de hemel in prezen en lieten zien, voelen en horen dat ik het kan en ervoor moest gaan. Ik heb ook mensen ontmoet die wachtten tot ik iets verkeerde sprak om me uit te lachen of te corrigeren… mensen die me bijvoorbeeld vroegen of ik eerder een plan had geschreven… Het zijn allemaal mensen die iets hebben opgeleverd in deze groei.
Ben ik klaar? Nee! Ben ik tevreden? Ja, zeker;-).
Amina Berkane Abakhou, Oprichter Basmah coaching en training, en Sleutelfiguur
