“Helaas kloppen de loongegevens met het formele recht op KOT [kinderopvangtoeslag]. … op basis van de huidige feiten kan ik denk ik niet anders dan wederom de voorscho…”. En dan houdt het op. In ieder geval in het screenshot dat rondgaat op het internet, waarin de geWOBte correspondentie van een ambtenaar van de belastingdienst is te zien. Bezwaarfunctionaris / boetespecialist in kwestie lijkt enorm teleurgesteld dat een burger kinderopvangtoeslag moet worden toekgekend, omdat zijn/haar gegevens (“helaas”!) kloppen.
Eh… nog een keer? Een ambtenaar, in dienst bij een overheidsinstelling die mede tot doel heeft het uitkeren van geld aan burgers baalt dat er geld uitgekeerd moet worden aan een burger. Als aan de hand één voorbeeld een totaal verziekte cultuur binnen een deel van de belastingdienst geïllustreerd zou moeten worden, dan is dit een goede kanshebber. De absolute onwil van een overheidsdienaar om de burger te geven waar die recht op heeft. Nou ja, na de bekende ‘afpakjesdag’ - want dat nog schrijnender voorbeeld combineert het weerhouden van waar burgers recht op hebben met een welhaast sadistisch genoegen in dat weerhouden. “Haha, lekker geld afpakken, vooral bij die mensen met rare exotische namen. Kostelijk! Jij nog een koffie, Piet?”
Jacht op burgers
De dramatische gevolgen van deze houding bij de belastingdienst, voortkomend uit een doorgeslagen focus op fraude die uiteindelijk uitmondde in een jacht op burgers, is bekend. Tienduizenden mensen, veelal met een migratieachtergrond, zijn in diepe ellende gestort door de overheid die er juist voor ze had moeten zijn. Zijn de armoede ingejaagd, hebben draconische schulden gekregen, huwelijken zijn er aan kapot gegaan, kinderen zijn uit huis geplaatst en mensen hebben zelfs zelfmoord gepleegd omdat ze de gevolgen niet meer konden verdragen.
Het vertrouwen van de slachtoffers van het toeslagenschandaal in overheid kan niet anders dan volkomen kapot zijn, waarschijnlijk onherstelbaar beschadigd. Dit zal nog decennia doorwerken.
Werken voor de overheid
Maar ik merk dat ik toch ook steeds blijf denken aan die medewerkers van de belastingdienst. Want waarom gaat iemand werken voor de publieke zaak? Je wordt niet rijk. De stabiliteit en baanzekerheid die vroeger geassocieerd werd met de overheid is ook niet wat het vroeger was. Dan blijft over “iets nuttigs willen doen voor de samenleving” – al neem ik daar wellicht het risico mee een naïeve idealist te zijn. Maar als je daar niet in geïnteresseerd bent, waarom werk je dan bij de overheid?
En iets scherper geformuleerd: mensen die de publieke zaak en het algemene belang niet willen dienen hebben helemaal niets te zoeken bij de overheid. En mensen die er lol aan beleven om de burger te bestelen, die zouden actief geweerd en waar nodig ontslagen moeten worden, want de schade die ze aanrichten is onvoorstelbaar.
János Betkó
