Door: Jolanda van Gerwe, directeur en oprichter van Join Us
Eenzaamheid onder jongeren is een groeiend probleem in onze samenleving. Wanneer jongeren zich langdurig eenzaam voelen kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor hun fysieke en mentale gezondheid. Op dit moment voelt zo’n 11 procent van de jongeren in Nederland zich chronisch eenzaam, zij vinden het moeilijk om zelf hun eenzaamheid te doorbreken.
Gelukkig zijn er organisaties zoals Join Us die zich inzetten om eenzaamheid onder jongeren aan te kaarten en aan te pakken. Daarbij is één ding zeer duidelijk: de aanpak tegen eenzaamheid moet een gezamenlijke inspanning zijn. In deze blog gaan we dieper in op de noodzaak van samenwerking in de strijd tegen eenzaamheid bij jongeren.
De opkomst van individualisme en digitale communicatie
Een belangrijke constatering uit onderzoek van Join Us is dat onze samenleving steeds individualistischer wordt. Sociale media geven jongeren het gevoel dat ze verbonden zijn, maar in werkelijkheid kan het digitale contact juist afstand creëren. Het is een paradox waar veel jongeren mee te maken hebben. Daarnaast ervaren jongeren steeds meer druk en angst met betrekking tot hun toekomst. Studieschulden, stijgende huizenprijzen en hoge verwachtingen leggen een enorme druk op hun schouders. Bovendien is er nog weinig aandacht voor sociale gezondheid in de opvoeding en het onderwijs.
Samenwerken in de regio: de kracht van een netwerk
Om effectief te kunnen handelen, werkt Join Us samen met alle partijen die bij het leven van jongeren betrokken zijn. Dit zijn de jongeren zelf, hun ouders, leerkrachten, jongerenwerkers, coaches en professionals bij lokale instanties, gemeenten en huisartsenpraktijken. Om deze partijen goed te ondersteunen zijn er regiocoördinatoren betrokken. Zij hebben een diepgaand begrip van hun regio en beschikken over een uitgebreid netwerk om de gemeenschap te betrekken bij de aanpak tegen eenzaamheid.
Dit begint met een netwerkmeeting waar verschillende disciplines samenkomen om na te denken over de regionale aanpak van eenzaamheid onder jongeren. De regiocoördinator is vervolgens letterlijk en figuurlijk dichtbij betrokken om de eenzaamheid succesvol aan te pakken. Samenwerking op regionaal niveau vergroot namelijk de efficiëntie en effectiviteit van de aanpak.
Ook zijn er vanaf het voorjaar van 2024 e-learnings voor ouders, scholen, coaches en bedrijven om het taboe rond eenzaamheid te doorbreken en hun te leren hoe ze eenzaamheid bij jongeren kunnen herkennen en aanpakken.
Eenzaamheid bespreekbaar maken
Er heerst een groot taboe op eenzaamheid, jongeren durven er vaak niet over te praten. Een jongen (16) zei me eens: “Ik wist wel dat ik dit gevoel niet fijn vond, maar dacht dat het geen eenzaamheid kon zijn, dat is toch iets voor ouderen achter de geraniums.” Of een meisje dat me zei: “Ik wil mijn ouders en vriendinnen van vroeger niet kwetsen, dadelijk denken ze dat zij mijn eenzaamheid mee veroorzaken. Terwijl het niet aan hen ligt.” We hebben met elkaar de taak om eenzaamheid meer bespreekbaar te maken, door eens dieper aan een ander te vragen hoe het met diegene is. Vonden ze dat weekend thuis chillen echt relaxed of hadden ze eigenlijk behoefte aan iets anders? Dat gesprek mogen we vaker voeren. Om dat aan te wakkeren willen we meer bewustwording creëren over eenzaamheid, dat doen we samen met jongeren. Zij helpen ons om andere jongeren aan te spreken op hun gevoelens, maar ook op hun verantwoordelijkheid om naar elkaar om te kijken. Hierin hebben we nog veel te winnen!
Begeleiding van jongeren
Samen met sociaalwerkorganisaties biedt Join Us verschillende diensten aan jongeren die hun gevoelens van eenzaamheid willen verminderen. Jongeren van 12 tot 30 jaar kunnen terecht bij real-life groepen (ingedeeld op leeftijdscategorie) en bij online groepen die op regionaal niveau aangeboden worden. Bij alle groepsbijeenkomsten is professionele begeleiding aanwezig die ondersteund wordt door een ervaringsvrijwilliger. Jongeren komen er voor plezier met anderen en werken ondertussen via uitdagende opdrachten aan het versterken van hun sociale redzaamheid.
Voor jongeren die nog niet aan een groep willen of durven deel te nemen is er vanaf 23 oktober ook een individueel traject mogelijk. Via de online community van Join Us krijgen ze handvatten aangereikt om zelf aan de slag te gaan. Middels de community dagen ze zichzelf in kleine stappen uit om nieuw gedrag aan te leren en meer te weten te komen over eenzaamheid. Dit helpt hen om sociaal sterk te worden. Ook kunnen jongeren via de community terecht bij ervaringsvrijwilligers als zij vragen hebben over hun proces.
Masterclasses voor jeugdprofessionals
Om jeugdprofessionals te ondersteunen in hun werk, introduceert Join Us masterclasses. Deze bieden de mogelijkheid om dieper in te gaan op specifieke onderwerpen die samenhangen met eenzaamheid, zoals suïcidepreventie, autisme en LHBTQI+-kwesties, evenals de methode van Join Us zelf. Het doel is om jeugdprofessionals nog beter uit te rusten in het aanpakken van eenzaamheid en aanverwante thema's. Externe specialisten worden bij de masterclasses betrokken om voortdurende kennisontwikkeling te garanderen.
Kortom, de aanpak van eenzaamheid bij jongeren vereist een collectieve inspanning. Samenwerking is de sleutel tot succes. Door de krachten te bundelen van jongeren, ouders, scholen, coaches, en professionals uit diverse disciplines, kunnen we eenzaamheid onder jongeren effectief aanpakken en hen helpen om zich weer verbonden te voelen met onze samenleving. Samen laten we jongeren meedoen!
