Soms bedenk ik ter plekke een verhaal. ‘Maar het mag niet te spannend hoor, pap.’ Dat wordt het natuurlijk toch, met ridders die door donkere bossen rijden en drie gevaarlijke opdrachten moeten doen. Ik heb vaak bedacht om deze eigen kinderverhalen op te schrijven. Maar het kwam er niet van. Want eenvoudig schrijven is het moeilijkste dat er is. Ook ik lees in mijn eigen wekelijkse column nog wel eens een zin die beter zou kunnen.
Heilige plicht
Ik blijf helder taalgebruik heel belangrijk vinden. Dat is een heilige plicht voor iedere burgemeester. Of beter: dat zou het moeten zijn voor iedereen die bij de overheid werkt. Als ik word gevraagd voor de landelijke campagne ‘Direct Duidelijk’ zeg ik dan ook snel ja. En zo reis ik op een maandag in de herfstvakantie naar Den Haag. Altijd een beetje jeugdsentiment, de stad van mijn jeugd. Nu stap ik in een sjiek straatje achter paleis Noordeinde het fraaie gebouw van de Nederlandse Taalunie binnen.
Vaak onkunde
De jury voor de Direct Duidelijk-prijs bestaat bijna helemaal uit vakgenoten. We moeten een winnaar kiezen in de categorie ‘Beste aanjager van duidelijke overheidstaal’. Er zijn diverse ambtenaren voorgedragen. Mooi om te lezen hoe mensen binnen hun eigen gemeentehuis anderen helpen om meer begrijpelijke taal te produceren. Vaak is het effect van zo’n collega-aanjager enorm. Ambtenaren schrijven echt niet bewust heel moeilijke brieven. Het is vaak onkunde om het wat eenvoudiger op te schrijven. Want dat is een stuk lastiger.
Verminderen kansenongelijkheid
Dat is in Emmen niet heel anders. Ook wij versturen met zekere regelmaat brieven die moeilijk zijn te lezen. Dat is voor niemand plezierig. Maar als we dan ook nog weten dat ongeveer een vijfde van onze bevolking ‘laaggeletterd’ is, dan wordt het schrijnend.
Duidelijke taal helpt daarbij. Maar ook investeren in voorlezen, bibliotheken en versterking van het taalonderwijs. Taal is de motor in het verminderen van de kansenongelijkheid. ‘Op school leer je lezen en nog een paar dingetjes’, zei een bekende pedagoog. De actie Direct Duidelijk kan daar zeker bij helpen. Of zoals ze in België zeggen: ‘Heerlijk helder.’ Eigenlijk een veel mooiere naam. Maar die is bij ons al vergeven aan een drankje.
Auteur: Eric van Oosterhout, Burgemeester Emmen
