Een substantieel deel van de Nederlanders komt buiten de eigen schuld in de schulden. Mede door het bureaucratische oerwoud en de hoogdrempelige schuldhulpverlening komen velen er bovendien lastig weer uit. Hoog tijd voor een brief aan de staatssecretaris met de alleszeggende feiten op een rij. En een alternatief voor de huidige complexe wetgeving.
DOOR Maarten Bergman
Beste nieuwbakken demissionair staatssecretaris Wiersma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, voordat ik inga op uw brief aan de Nationale Ombudsman over schuldhulpverlening van 11 augustus 2021, even wat feiten op een rij.
1. Nederland kent ongeveer 2,5 miljoen laaggeletterden: zij hebben moeite met lezen, schrijven, rekenen, en digitalisering [1]. Ongeveer vijftig procent van mensen met financiële problemen is laaggeletterd [2 en 3].
2. Nederland kent ongeveer 440.000 mensen met een verstandelijke beperking [4] en ongeveer 1,1 miljoen mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) [5]. Een LVB wordt lang niet altijd direct herkend, maar vraagt in veel gevallen wel om specifieke ondersteuning, zeker met betrekking tot de financiële huishouding [6].
3. In Nederland ziet negen procent van de bevolking af van zorg of medische behandeling vanwege de kosten [7]. Deze zorgmijders struikelen vooral over het eigen risico of de eigen bijdrage. Mogelijk is het percentage zorgmijders in brede zin van het woord zelfs vijftien procent (2,1 miljoen mensen). Binnen deze groep bestaat een deel uit zorgwekkende zorgmijders, die afziet van iedere vorm van hulpverlening of ondersteuning. Hier is vaak sprake van complexe en meervoudige (financiële) problematiek die niet aangepakt wordt.
4. In Nederland krijgt 43,5 procent van alle mensen ooit in zijn leven te maken met een psychische aandoening, zoals depressie of burn-out. Op jaarbasis heeft bijna een vijfde van de volwassenen (ongeveer 1.896.700 personen) een psychische stoornis [8]. Bij 281.00 personen zijn de psychische aandoeningen langduriger en complex van aard en zorgen ze voor bijkomende problemen in het dagelijks leven [9]. In 2016 gebruikten ruim 1 miljoen mensen antidepressiva [10].
5. In Nederland zijn in totaal ongeveer twee miljoen mensen verslaafd. In 1.677.363 gevallen gaat het om de legale middelen alcohol, tabak en slaap- en kalmeringsmiddelen [11]. Ongeveer vier procent van deze groep is op een of andere manier in behandeling [12].
6. Het aantal dak- en thuislozen in Nederland bedroeg in 2020 ruim 36.000 [13]. Van die daklozen is acht op de tien een man. Daklozen zijn mensen die slapen op straat, in stations, fietsenstallingen, portieken, winkelcentra of een auto, gebruikmaken van laagdrempelige opvang, of incidenteel van opvang bij vrienden of familie. Meestal ontbreekt het hen aan eerste levensbehoeften, laat staan dat ze uitzicht hebben op een stabiele toekomst.
Dit was slechts een preview van het hele artikel. Altijd op de hoogte zijn van de laatste stand van zaken in het sociaal domein? Neem dan een abonnement op Sociaal Bestek.
