Ervaringsdeskundigheid is niet meer weg te denken uit de geestelijke gezondheidszorg. Het is een beroep dat zowel in als buiten de instellingen wordt uitgeoefend. Markieza, academie voor herstel en ervaringsdeskundigheid, is in 2013 opgericht. We spraken met ervaringswerker Chantal Schiks en coach Ivy Veira. ‘Ervaringsgerichte kennis verdient een gelijkwaardige positie als professionele en wetenschappelijke kennis.’
De inzet van ervaringsdeskundigheid in de geestelijke gezondheidszorg is in de tachtiger jaren ontstaan vanuit de cliëntenbeweging en spraakmakende ervaringsdeskundigen. Deze beweging sloot aan bij de ontwikkeling van de opvattingen over rehabilitatie: het ondersteunen van cliënten bij hun proces van herstel. De cliënt als burger, de mens met zijn mogelijkheden is daarvoor uitgangspunt, niet de cliënt als patiënt met zijn ziekte. Herstel is wat anders dan genezing: het is het unieke en persoonlijke proces waarbij iemand probeert de draad van het leven weer op te pakken, de regie te hervinden en het leven weer inhoud, zin en richting te geven. Herstel is geen uitkomst, maar een langdurig proces waarin aspecten als persoonlijk welzijn, leren leven met een aandoening en de kwaliteit van leven centraal staan. De ervaringsverhalen van anderen bleken te helpen bij dit herstelproces. Hieruit ontwikkelden zich een veelheid van initiatieven voor ervaringsdeskundige inzet: zelfhulpgroepen, voorlichting, cursussen, alternatieven voor care en dergelijke. In het verlengde daarvan zijn scholingstrajecten voor ervaringsdeskundigheid opgezet. De waarde van de inzet van ervaringsdeskundigheid is nu niet meer weg te denken en maakt regulier onderdeel uit van herstelondersteuning.1
Vallen en opstaan
De weg van herstel is er één van vallen en opstaan. Voor ieder mens verloopt dit proces anders. Tijdens het herstelproces ontwikkel je een eigen deskundigheid over je leven. Je leert wat wel en niet kan, wat je nodig hebt op verschillende momenten en hoe je je staande houdt in het leven. Deze deskundigheid kun je inzetten in je (vrijwilligers)werk.
