Wordt een beroep gedaan op de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg, de Wmo 2015 of de Wet op de Rechtsbijstand, dan moet daar vaak een eigen bijdrage voor worden betaald. Kunnen minima daarvoor een beroep doen op bijzondere bijstand? De Rechtbank Overijssel geeft antwoord.11
Betrokkenen ontvangen hulp in de huishouding op grond van de Wmo 2015. Voor deze maatwerkvoorziening is een eigen bijdrage2 verschuldigd. Ze dienen voor deze kosten een aanvraag voor bijzondere bijstand in, maar de gemeente wijst de aanvraag af. De reden daarvoor is dat een vrijwillig af te sluiten collectieve zorgverzekering financiële compensatie voor deze kosten biedt. Echter betrokkenen hebben zich niet aangesloten bij deze zorgverzekeraar. Daarom wordt bezwaar aangetekend tegen de afwijzing van de aanvraag. In bezwaar verandert de uitkomst niet, alleen past de gemeente de inhoudelijke reden van de afwijzing aan. De gemeente stelt dat de Wmo 2015 kan worden gezien als een passende en toereikende voorliggende voorziening. Passend en toereikend? De vraag is hoe zich dat verhoudt met de verschuldigde eigen bijdrage.
Voorliggend
Het begrip voorliggende voorziening staat in artikel 15 van de Participatiewet (PW) en fungeert als een toegangspoort tot (bijzondere) bijstandsverlening. De strekking daarvan lijkt op het eerste oog eenvoudig. Kan iemand een beroep doen op een voorliggende voorziening die, gelet op de aard en het doel van kosten of prestaties in het leven is geroepen, dan is voor bijstandsverlening geen plaats. Dat klinkt heel logisch. Voor de uitvoering van huishoudelijke taken voor mensen die dat zelf niet (meer) kunnen is de Wmo 2015 aangewezen. Voor die kosten kan dus geen bijzondere bijstand worden verleend. Maar als de gebruikers een eigen bijdrage moeten betalen, is de Wmo 2015 dan wel passend en toereikend? De gemeente zegt in de beslissing op bezwaar van wel. Binnen bepaalde grenzen biedt de Wmo 2015 gemeenten nu eenmaal de mogelijkheid om wel of geen eigen bijdrage te vragen, of deze lager vast te stellen dan de landelijke toegestane maxima. Voor de vraag of artikel 15 PW dan toch de toegang tot bijzondere bijstandsverlening blokkeert, geldt de volgende redenatie. Als de gemeente kiest om een eigen bijdrage te vragen, dan oordeelt de ‘voorliggende voorziening’ impliciet dat de kosten van de eigen bijdrage niet noodzakelijk zijn.3 Het geschil wordt voorgelegd aan de Rechtbank.
