De leefwereld zou leidend moeten zijn, en niet de systeemwereld. Daarover is iedereen het wel eens. Maar het lijkt tegenwoordig wel alsof systemen ‘the root of all evil’ zijn. Er lijkt sprake van systeemallergie. Maar regels en systemen zijn wel degelijk belangrijk voor de kwaliteit van de dienstverlening, ook in het sociaal domein.
De film ‘I, Daniel Blake’ maakt terecht een hoop los bij bureaucratisch Nederland. Arme Daniel, vermorzeld door een stelsel, waarin systeemslaven alleen nog maar regels uitvoeren. Je wilt toch niet graag verantwoordelijk zijn voor zulk leed bij mensen die zonder professionele hulp niet verder kunnen. Hele afdelingen gaan samen naar de film kijken. Zelf ben ik ook met mijn collega’s naar een besloten voorstelling geweest. In de koffiekamer, die we na afloop hadden gereserveerd om even bij te komen, leek het wel of we van een begrafenis kwamen. Oprechte emotie en goed dat de weerstand tegen de systeemdominantie daardoor toeneemt. Wouter Hart heeft er al eerder voor gewaarschuwd. Na het verschijnen van zijn boek ‘Verdraaide Organisaties’ trekt hij volle zalen met zijn voorbeelden van, zeg maar, paarse krokodillen. De bedoeling centraal stellen en niet de regels.
Consolidatie
De leefwereld is leidend en niet de systeemwereld. Omgekeerde toets, zegt Stimulansz; eerst kijken wat nodig is, dan welke regels we daarvoor kunnen gebruiken. Tot zover zijn we het helemaal eens.
