De verkiezingen zijn weer achter de rug. Maar had iedereen ook echt een stem? Natuurlijk krijgt iedere stemgerechtigde keurig een stempas thuisgestuurd. Maar dat is nog niet de garantie dat iedere stemgerechtigde ook daadwerkelijk zijn of haar stem kan uitbrengen.
Door: Irene Thuis
Het is al vele jaren bekend dat stemmen voor mensen met een beperking nog niet zo eenvoudig is. En ook voor ouderen zijn er soms belemmeringen. Kijk naar het stemmen per post dit jaar. Prima actie in het kader van de coronacrisis. Alleen moet dan wel volledig duidelijk zijn hoe het precies werkt.
Hoezeer we ook proberen elkaars taal te spreken, in de praktijk lijkt dat vaak niet te lukken. Vele advertenties in de krant of andere media hebben niet voorkomen dat zeker zeven tot acht procent van de oudere mensen de papieren niet op de juiste manier hebben teruggestuurd.
Gemeenten voelen zich niet verantwoordelijk
Voor mensen met een verstandelijke of andere beperking, is het nog ingewikkelder. In het kader van het stemgeheim, mag je niet zomaar met iemand samen het stemhokje in. Wél met iemand die fysiek niet in staat is om het gewenste bolletje rood te kleuren. Maar ook een deel van de mensen met een andere beperking hebben net dat klein beetje hulp nodig. Zij hebben tenslotte ook stemrecht. En ze willen graag gehoord worden. Woon je in een instelling, dan heeft een begeleider misschien nog even tijd om het stemmen goed uit te leggen. Er kan zelfs geoefend worden zodat je weet hoe het gaat. Maar als je gewoon thuis woont, wie helpt je dan?
Het allergrootste deel van de gemeenten voelt zich niet verantwoordelijk om hun burgers op dit vlak te ondersteunen. Sterker nog, men realiseert zich vaak helemaal niet dat er nogal wat drempels gevoeld worden. ‘Maar het stemlokaal is toch geschikt voor gehandicapten?’, is dan de reactie. Ja, op een aantal plekken past de rolstoel door de deur of is er geen trap.
Wakker schudden
Maar is er ook aan gedacht dat er misschien veel te veel prikkels zijn en onlogische looproutes, waardoor iemand met een autismestoornis op de drempel maar besluit om toch niet naar binnen te gaan? Een waargebeurd scenario, opgetekend uit de mond van een normaal begaafde autistische ervaringsdeskundige. Hij schudde mij en de destijds aanwezige gemeenteraadsleden wakker. Dat was vier jaar geleden… Het stemlokaal, ook in ons eigen kantoor, is niet veranderd en zeker niet prikkelarmer geworden. Het positieve van corona is dit keer wel dat er een extra vrijwilliger is die mensen de weg wijst en hen attent maakt op het desinfecteren van de handen en de looproute. En laat dát nou net iets zijn wat voor bepaalde mensen met een beperking al heel erg kan helpen.
Alle stemmen gehoord
Over een jaar hebben we opnieuw verkiezingen; voor de gemeenteraden. We hopen dan van de coronacrisis af te zijn en ik ben bang dat we dan ook van de extra vrijwilligers alweer afscheid hebben genomen. We hebben dus nog een jaar de tijd om na te denken hoe we ervoor gaan zorgen dat écht alle stemmen gehoord kunnen worden. Want iedereen telt mee, beperking of geen beperking.
Irene Thuis is directeur/bestuurder bij MEE Zuid Limburg.
