Armoede in Nederland is zichtbaarder geworden door het ontstaan van voedselbanken. Wie zijn de mensen die daar komen en hoe ervaren zij hun situatie? Resultaten van een kwalitatieve studie bieden verdiepend inzicht over voedselbankklanten.
Met de opkomst van voedselbanken sinds 2003 is de armoede in Nederland zichtbaarder geworden. Bij voedselbanken komen mensen die zoveel financiële problemen hebben dat noodhulp in de vorm van eten nodig is. Wij deden onderzoek onder Amsterdamse voedselbankklanten.1 Uit 45 interviews kwam naar voren dat de ervaring van financiële problemen veel impact heeft op de gezondheid, maar ook veel stress veroorzaakt en met schaamte gepaard gaat. Kennis over de impact van armoede is van belang voor het armoedebeleid.
Voedselbanken
Op dit moment zijn er meer dan 150 voedselbanken in Nederland aangesloten bij de landelijke organisatie Voedselbanken Nederland. Er zijn richtlijnen waaraan de voedselbanken moeten voldoen. Een daarvan is het normbedrag dat is vastgesteld om in aanmerking te komen voor een voedselpakket (zie tabel).2 In een intakegesprek wordt berekend of iemand in aanmerking komt voor een pakket. Tevens vindt er periodiek een herintake plaats. De maximale duur van gebruik is drie jaar, maar het blijkt dat een toenemende groep langer gebruik maakt van het pakket. Voedselbanken draaien volledig op vrijwilligers en verstrekken allemaal gratis voedsel, maar zij doen dit op verschillende manieren. Veel voedselbanken delen vooraf samengestelde pakketten uit. Bij sommige voedselbanken is er daarnaast een aanbod van producten waaruit klanten kunnen kiezen. Enkele voedselbanken bieden naast eten ook kleding, speelgoed of activiteiten aan.